Αρχική » Tο Τμήμα » Δημοσιεύσεις » Φθόνος και μνησικακία: Τα πάθη της ψυχής και η κλειστή κοινωνία

Φθόνος και μνησικακία: Τα πάθη της ψυχής και η κλειστή κοινωνία

 


Νίκος Δεμερτζής, Θάνο Λίποβατς
Εκδόσεις ΠΟΛΙΣ,
Αθήνα, 2006, σελ. 274.

Συγκινήσεις: οικείες κι όμως τόσο παραγνωρισμένες. Λόγω του θετικισμού, η κοινωνική θεωρία απώθησε από νωρίς την ύπαρξη του διχασμένου υποκειμένου, ως κάτι «ενοχλητικό» και «παράλογο». Αποτέλεσμα αυτής της στάσης υπήρξε ο εξοστρακισμός των συναισθημάτων. Η επαγγελία του διαφωτισμού προϋπέθετε το ξεπέρασμα των «παθών», τα οποία δυσφημίστηκαν και υποβαθμίστηκαν τόσο, ώστε ορθός λόγος να θεωρείται ό,τι έχει μείνει από την ανθρώπινη σκέψη μετά την αποστράγγιση τους. 0 ρομαντισμός υπέπεσε στο εξ αντιθέτου παράπτωμα: στην πλήρη αυτονόμηση των συναισθημάτων ενάντια σε κάθε συμβολικό και πολιτισμικό πλαίσιο.

Αντίθετα προς αυτή τη στρεβλή κληρονομιά, η σύζευξη της μη θετικιστικής κοινωνικής ανάλυσης με τη μη ρομαντική ψυχανάλυση στο ανά χείρας βιβλίο οδηγεί σε νέο πλαίσιο τη μελέτη του φθόνου και της μνησικακίας. Βοηθάει έτσι να ξεπερασθεί ένα σύμπτωμα της νεωτερικότητας, η μετάθεση τούτων των συναισθημάτων και η απώθηση των λέξεων που τα κατονομάζουν, από την εποχή της κυριαρχίας του ισοπεδωτισμού, του ατομικισμού, της τυραννίας της οικειότητας και του ηθικού σχετικισμού. Το βιβλίο αυτό τοποθετείται στο ευρύτερο ρεύμα μελέτης των συγκινήσεων που παρατηρείται σε διεθνές επίπεδο τα τελευταία χρόνια από το σύνολο των κοινοτικών και ανθρωπιστικών επιστημών.