Αρχική » Ανθρώπινο Δυναμικό » Μέλη ΔΕΠ και βιογραφικά » Φιλοκύπρου Έλλη
Έλλη Φιλοκύπρου

Σπουδές

Νεοελληνική Φιλολογία: B.A. και M.A. στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ.

PhD στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης


Ακαδημαϊκή Θέση Καθηγήτρια

Τομέας Πολιτισμού, Περιβάλλοντος, Επικοινωνιακών εφαρμογών και Τεχνολογίας

Εργαστήριο Τεχνών και Πολιτιστικής Διαχείρισης

Τηλ / Φαξ 210-3689270

Ηλεκτρονική Διεύθυνση efilokip[at]media.uoa[dot]gr

Διδασκαλία Μαθημάτων

Α΄έτος:

  • Νεοελληνική Λογοτεχνία και Κοινωνία

Γ΄-Δ΄έτη (μαθήματα επιλογής ή σεμινάρια):

  • Ποίηση και επικοινωνία
  • Ερμηνεία λογοτεχνικών κειμένων
  • Προσεγγίσεις ποιητικών κειμένων
  • Σεμινάριο πτυχιακής εργασίας: Θέση και ρόλος της κοινωνίας στη νεωτερικότητα

Μεταπτυχιακό:

  • Ανάλυση λογοτεχνικού κειμένου

Στο πλαίσιο των παραπάνω μαθημάτων, έχω διδάξει διάφορα αντικείμενα· για παράδειγμα:

πεζά κείμενα του Ίταλο Καλβίνο, του Δημήτρη Χατζή, του Γιάννη Σκαρίμπα, του Χόρχε Λούις Μπόρχες, του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, του Τζων Φώουλς, της Τζέιν Ώστιν, της Μαργκερίτ Ντυράς, της Ρέας Γαλανάκη, της Κέιτ Άτκινσον, της Χάρπερ Λη· ποιητικά κείμενα της Γενιάς του 1920, του Ρίτσου, του Σεφέρη, του Ελύτη, του ελληνικού υπερρεαλισμού, της Πρώτης Μεταπολεμικής Γενιάς, της Αγγελάκη-Ρουκ, της Δημουλά, της Δαράκη, της σύγχρονης ποίησης· επισκόπηση της νεοελληνικής ποίησης από την Αναγέννηση ώς τον 20ο αιώνα· διερεύνηση ζητημάτων  ποιητικής στο έργο ξένων ποιητών του 20ου αιώνα.


Διοικητικό Έργο

Συμμετοχή σε επιτροπές (π.χ. επιτροπή προγράμματος, επιτροπή Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών, επιτροπή Οδηγού Σπουδών), διεύθυνση ΠΜΣ “Πολιτισμικές και Κινηματογραφικές Σπουδές”, διεύθυνση του Εργαστηρίου Τεχνών και Πολιτιστικής Διαχείρισης


Ερευνητικά Ενδιαφέροντα

Νεοελληνική ποίηση και πεζογραφία του 20ου και 21ου αιώνα: ζητήματα ιστορίας της λογοτεχνίας, ζητήματα ποιητικής, ζητήματα που αφορούν την επικοινωνιακή διάσταση του λογοτεχνικού έργου


Ενδεικτικό Συγγραφικό Έργο

Μονογραφίες:

  • Λόγια και ιστορίες από το χωριό των ποδηλάτων. Aφηγηματικά σχήματα στις δύο πρώτες συλλογές του Nίκου Eγγονόπουλου, Aθήνα, Δίαυλος, 1996
  • Η αμείλικτη ευεργεσία.  Όψεις της σιωπής στην ποίηση του Γιάννη Ρίτσου, Αθήνα, Βιβλιόραμα, 2004
  • Παλαμάς, Καρυωτάκης, Σεφέρης, Ελύτης: η διαρκής ανεπάρκεια της ποίησης, Αθήνα, Μεσόγειος, 2006
  • Η γενιά του Καρυωτάκη φεύγοντας τη μάστιγα του λόγου, Αθήνα, Νεφέλη, 2009
  • Ένοχος μιας μεγάλης αθωότητας.  Η ποιητική περιπέτεια του Τάσου Λειβαδίτη, Αθήνα, Νεφέλη, 2012
  • Τέλλος Άγρας, Τα Ποιήματα Α΄: φιλολογική επιμέλεια-εισαγωγή Έλλη Φιλοκύπρου, Αθήνα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 2014
  • Μοιράζοντας τα δύσκολά σου όνειρα. Η ποιητική φωνή του Κλείτου Κύρου (σε συνεργασία με τον Μιχάλη Μπακογιάννη), Αθήνα, Νεφέλη, 2017
  • Ο απόκρημνος χωροχρόνος της ποίησης. Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Γιώργος Γεωργούσης, Ζέφη Δαράκη, Βύρων Λεοντάρης, Νεφέλη 2019

Ανθολογίες:

  • Λάμπρος Πορφύρας. Mια χώρα πάντα σιωπηλή,  Eισαγωγή - ανθολόγηση  ποιημάτων  του Πορφύρα, Aθήνα, Eρμής, 1999
  • Λευτέρης Παπαλεοντίου, Έλλη Φιλοκύπρου (εισαγωγή και ανθολόγηση), Κυπριακή μετασυμβολιστική ποίηση, Αθήνα, Τόπος, 2009

Επιμέλεια τόμου (σε συνεργασία με την Ελένα Κουτριάνου):

Μα τι γυρεύουν οι ψυχές μας ταξιδεύοντας; Αναζητήσεις και αγωνίες των ελλήνων λογοτεχνών του μεσοπολέμου (1918-1939). Τιμητικός τόμος για τον Peter Mackridge, Νεφέλη 2018

Ενδεικτικά άρθρα:

  • “Oκτάνα, Σινώπη, Aμοργός: τρεις αόρατοι τόποι ‘όπου το ρήμα κρουσταλλώθηκε  και φέγγει’ ”, Eλληνικά 44 (1994) 399-422
  • “ ‘Kάτω από τον ίσκιο του Λόγου του Δημιουργού’: O Δωδεκάλογος του Γύφτου, ο Δελφικός Λόγος,  ο Eρωτικός Λόγος και ένας διάλογος με τον Gérard de Nerval”,   Σύγκριση/ Comparaison 6 (1995) 54-77
  • “ ‘Oνειρεύτηκα στο πλάι της μιαν ερημιά’: ένας ρομαντικός τόπος στη νεοελληνική ποίηση”, Eλληνικά 49 (1999) 73-91
  • “Τάσος Λειβαδίτης, ‘Δάφνες για νικημένους’: μια πρόταση για τη σχέση της ποίησης με την ιστορία”, Ευκαρπίας έπαινος. Αφιέρωμα στον καθηγητή Π. Δ. Μαστροδημήτρη, φιλολογική επιμέλεια Γιώργος Ανδρειωμένος, Αθήνα, Πορεία, 2007, 1205-1221
  • “Costas Montis’ Afentis Battistas etc.: Narrative as a Defeat”, Études Hélleniques/ Hellenic Studies, vol. 15, no. 2 (Autumn 2007) 273-285
  • “Υπόκριση και ειλικρίνεια στην ποίηση του Ρίτσου”, Διεθνές συνέδριο: Ο  ποιητής και ο πολίτης Γιάννης Ρίτσος. Οι εισηγήσεις, επιμ. Αικατερίνη Μακρυνικόλα-Στράτης Μπουρνάζος, Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη-εκδόσεις Κέδρος, 2008, σσ. 275-304
  • “Η απόφαση της ήττας στο Διπλό βιβλίο του Δημήτρη Χατζή”, Νέα Εποχή 302 (2009) (αφιέρωμα στον Δημήτρη Χατζή) 15-24
  • “Το σαρκοβόρο βιολί: η μουσική στην ποίηση ενός ζωγράφου”, στο: Νίκος Εγγονόπουλος. Ο ζωγράφος και ο ποιητής, Πρακτικά συνεδρίου (Νοέμβριος 2007), επιμ. Ανδριάνα Χαχλά, Βιβλιοθήκη του Μουσείου Μπενάκη, 2010, σ. 197-214
  • Μετέωρα σήματα της ουτοπίας στην ποίηση του Σωτήρη Σαράκη”, Θέματα Λογοτεχνίας, τ. 43 (2010) 181-202
  • “Ο ποιητής στην έρημο της ιστορίας: από την ηρωική στάση στη διαρκή ένταση”, στο: Η Ποίηση χθες και αύριο, Πρακτικά 30ου Συμποσίου Ποίησης, επιμ. Ξένη Σκαρτσή, Το Δόντι, 2011, σ. 223-245
  • “Ο χρόνος και μια γραφή παλίμψηστη”, στο: Οι μεγάλοι ίσκιοι. Μελετήματα για την ποίηση του Γιώργου Γεωργούση, επιμ. Θεοδόσης Πυλαρινός, Αθήνα, Γαβριηλίδης, 2013, σ. 271-308.
  • Χαρτογραφώντας ξένες πατρίδες: η ποίηση ως ταξίδι στη Χρονορραφία της Ελένης Κεφάλα”, Θέματα Λογοτεχνίας 53 (Ιαν.-Δεκ. 2014) 66-81.
  • Το βάθος του καθρέφτη στην ποίηση της Ζέφης Δαράκη”, στο: Ζητήματα Νεοελληνικής ΦιλολογίαςΘεσσαλονίκη 2016, σ. 969-83.
  • Η στέρνα που βουερή σιωπά: Θοδόσης Πιερίδης, ο ποιητής του εσωτερικού διχασμού”, Νέα Εστία, τ. 179, τχ. 1871 (Δεκ. 2016) 556-67
  • “Ανάμεσα στη σιωπή και στον καθρέφτη: η ποιητική πραγματικότητα του Γιώργη Παυλόπουλου”, στο: Λογοτεχνικές διαδρομές. Ιστορία-Θεωρία-Κριτική. Μνήμη Βαγγέλη Αθανασόπουλου, επιμ. Θ. Αγάθος, Χ. Ντουνιά, Α. Τζούμα, Καστανιώτης 2016, σ. 558-68
  • “Το ναυάγιο του ταξιδιώτη μπρος στο αλφάβητο: η επικοινωνιακή διάσταση της ποίησης του Τάσου Λειβαδίτη”, Θέματα Λογοτεχνίας (Ιαν.-Ιούνιος 2017) 105-116
  • «Μυστικό τραγούδι και ασμίλευτο άγαλμα: Η αναβολή του μηνύματος στον ποιητικό λόγο του Νίκου Εγγονόπουλου και του Νικηφόρου Βρεττάκου», Φιλόλογος 176 (2019) 200-219

Μετάφραση:

Theodore Dreiser, Η Κάρι μας, Gutenberg,  2018